Здравка Евтимова
БУГАРИЈА
Здравка Евтимова (1959) е бугарска авторка и книжевна преведувачка од англиски, германски и од француски јазик. Досега има објавено шест романи и осум збирки раскази. Нејзините дела се преведени на десетина јазици, додека расказите ѝ се издадени во 32 земји во светот, што ја прават редок пример од балканската литература. Евтимова со својот богат прозен опус се смета за едно од централните имиња на современата бугарска и европска проза. Добитничка е на голем број национални и меѓународни награди, а превела и над 25 романи од англиската фантастика и белетристика.
Нејзиниот расказ „Васил“ победил на конкурсот за најдобар краток расказ организиран од BBC Radio London во 2005. Истата година расказот „Твојот ред“ бил меѓу десетте наградени од цел свет на темата „Утопија“ во Нант, Франција.
Во 2015 расказот „Крв од крт“ бил вклучен во учебниците по англиски јазик за гимназијалците од Данска. Од 2019 истиот расказ е вклучен во наставата по книжевност во средните училишта во Соединетите Американски Држави.
Нејзиниот расказ „Ретко“ е вклучен во антологијата „Best European Fiction 2015“ во издание на „Dalkey Archive Press“.
Добитничка е и на:
- Наградата „Чудомир“ за најдобар хумористичен расказ,
- Наградата „Златен синџир“ за најдобар расказ во Бугарија (двојна добитничка),
- Прозната награда „Ана Каменова“,
- Меѓународната награда „Балканика“ 2014 – за најдобра книга од балкански писател за збирката раскази „Пернички раскази“,
- Наградата „Блага Димитрова“,
- Наградата за најдобар роман за „Една иста река“ во 2015 година,
- Наградата „Запков“ за најчитана книга во Бугарија,
- Наградата „Христо Г. Данов“ за животно дело.
Во 2021 година Здравка Евтимова е прогласена за омилена авторка од страна на гледачите на Бугарската национална телвизија.
Живее во Перник со сопругот. Има два сина, ќерка и внуци. Ги говори англискиот, францускиот, германскиот и рускиот јазик.
„Како што пушач не може без цигара или зависник без дрога, така авторот не може без зборови.“ Здравка Евтимова вели дека мора да пишува, бидејќи ги живее животите на своите херои и со тоа нејзиниот живот се протега над 3 000 години.
Четврток
превод од бугарски: Душко Крстевски
„Антолог“, Скопје, 2014
Романот ни ги открива животите на четири жени во современа Бугарија. Таткото на дебелото девојче Симона не знае да пишува на бугарски, но владее над целиот регион, продавајќи им на луѓето облека на старо, лош алкохол, телевизори, кондоми, метални конструкции, сè. Вистински дилер од транзицијата. Но има силна конкуренција, која се погрижува да биде застрелан пред својот дом. Ќерката ја наследува „империјата“ од кафеани, млекарници, долгови, со кои раководи со иста жестина како и таткото, претворајќи го населението од цел град во свои закрепостени селани. Ова е роман за уништувачката моќ на парите, роман за гладот и роман за љубовта, која, наспроти сè – предавства и поткупи – останува жива.
Една иста река
превод од бугарски: Душко Крстевски
„Антолог“,Скопје, 2018
Реалистичен, суптилно критички, а истовремено брутално искрен и комичен роман, кој ги разоткрива приказните на три сестри: Љуба, Сара и Пирина. Сестрите живеат во мало село близу бугарскиот град Перник. Пирина пее, а во нејзините песни нема мелодија, ниту зборови, но тие ја лекуваат тагата; Сара често ги менува партнерите, а еден од нив дури ѝ гради црква! Љуба толку многу чита што дури отсуствува од секојдневјето и од животот и тоа ја прави привлечна на некаков нелогичен, но интересен начин. Роман во кој реката тече не како што одлучила вселената, туку каде што ја водат ликовите.
Други книги на македонски јазик:
„Коработ“ [превод од бугарски: Бранко Цветкоски], „Макавеј“, Скопје, 2017.
„Пернички раскази“ [превод од бугарски: Душко Крстевски], „Магор“, Скопје, 2020.